Khám Phá Bí Mật Hệ Sinh Thái Thảm Cỏ Biển

Hệ sinh thái cỏ biển đóng vai trò quan trọng trong cả hệ thống ven biển rộng lớn và có mối tương tác qua lại với môi trường sống này.

Các thảm cỏ biển được coi như một nguồn lợi biển quan trọng bởi khả năng ổn định nền đáy, tổng hợp các chất hữu cơ từ vô cơ như cacbon, nitơ, oxy và phốt pho, tham gia vào chuỗi thức ăn, chu trình dinh dưỡng và là nơi sống cho nhiều loài có giá trị kinh tế cao.

Thảm Cỏ Biển Là Gì

Cỏ biển là nhóm thực vật bậc cao có hoa thích nghi hoàn toàn với môi trường sống ở biển, thường có lá dài và mảnh như cỏ. Tuy nhiên một số loài cỏ biển có thể có các cặp lá hình trái xoan.

Thường hay bị nhầm lẫn với tảo biển rong biển, nhưng cỏ biển khác với tảo biển ở nhiều đặc điểm. Tảo ở đáy biển có một trụ neo, không có hoa, không có mạch rễ và vận chuyển các chất dinh dưỡng thông qua cơ thể bằng cách khuếch tán.

Trong khi đó, cỏ biển là một loài thực vật ra hoa và hạt, có mạch rễ ngập sâu dưới đáy và một hệ thống trao đổi chất.

Cỏ biển thường được tìm thấy ở những vùng nước nông ven biển, vùng đầm lầy nước mặn và cửa sông. Ở vùng nhiệt đới, cỏ biển thường thấy mọc cùng với cây ngập mặn.

Trên thế giới hiện nay có khoảng hơn 60 loài cỏ biển. Trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đứng thứ 3 về đa dạng cỏ biển với 14 loài, chỉ sau Philippines 16 loài và Malaysia 13 loài.

Vùng biển Tây Nam Trung Bộ là nơi cỏ biển có đa dạng loài cao nhất.

• Côn Đảo: 10 loài
• Bãi Bồn – Phú Quốc: 7 loài
• Rạch Vẹm – Phú Quốc: 6 loài
• đầm Thủy Triều – Khánh Hòa: 7 loài
• đảo Phú Quý: 6 loài

Sự Hình Thành Phát Triển Của Cỏ Biển

Để phát triển cỏ biển cần dinh dưỡng. Chúng thường lấy dinh dưỡng từ những cây ngập mặn xung quanh và từ ánh sáng mặt trời nhờ quang hợp.

Cỏ biển không thể phát triển tốt ở những nơi mà chúng bị khô khi thủy triều xuống thấp. Do đó cỏ biển thường mọc ở những vùng nước nông ven bờ, nơi không có sóng lớn và dòng chảy mạnh. Cỏ biển ưa nước sạch nước trong nên chúng sẽ chết nếu có nhiều bùn đất phủ lên chúng.

Các loài có biển khác nhau có thể phân bố ở những nơi khác nhau. Lá cỏ biển mọc rất nhanh nhưng thân rễ lại phát triển khá chậm. Vì vậy, khi một thảm cỏ biển bị phá hủy, sẽ mất thời gian rất lâu chúng mới phục hồi lại được.

Sinh Sản Phát Triển Của Cỏ Biển

Cỏ biển có thể sinh sản vô tính hoặc hữu tính.

Hình thức sinh sản vô tính: Giống như các loại cỏ trên cạn, các chồi cây của cỏ biển nối với nhau dưới đáy biển giống như rễ, hay con gọi là hệ thống thân rễ.

Thân rễ có khả năng lan rộng dưới đáy biển và đẩy cho các chồi non nhú lên. Điều này có nghĩa là các cây con đều có cùng một thân và có chung một kiểu gen.

Hình thức sinh sản hữu tính: Các hoa cỏ biển đực thả phấn hoa vào trong môi trường nước và tập trung lại thành từng khối lơ lửng. Phấn hoa của cỏ biển dài khoảng 5mm, thuộc loại dài nhất thế giới.

Sóng biển giúp đưa phấn hoa đi khắp đại dương, cho đến khi chúng gặp hoa cỏ biển cái, quá trình thụ tinh diễn ra và hình thành nên những cây cỏ biển mới.

Hình Thành Cỏ Biển Sang Thảm Cỏ Biển

Thảm cỏ biển là nơi cỏ biển mọc nhiều thành từng bãi lớn như những “cánh đồng”. Một số thảm cỏ biển trên thế giới lớn đến mức người ta có thể nhìn thấy chúng từ vũ trụ!

Thảm có biển có thể là thảm đơn loài chỉ gồm một loài cỏ hoặc đa loài gồm nhiều loài cỏ. Các vùng biển ôn đới thường chỉ có một hay vài loài tập hợp thành bãi cỏ.

Trong khi đó, ở các vùng biển nhiệt đới, thành phần các loài cỏ trong thảm cỏ thường đa dạng hơn nhiều. Thảm cỏ biển cũng được tìm thấy nhiều nhất tại các vùng biển nhiệt đới, đặc biển là khu vực Đông Nam Á và Tây Bắc nước Úc.

Hệ Sinh Thái Thảm Cỏ Biển Có Những Gì

Thảm cỏ biển là nơi cư trú và là nguồn thức ăn phong phú cho nhiều nhóm sinh vật biển. Những tán lá của cỏ biển cung cấp nơi trú ẩn, ươm trứng và sinh sống cho những loài động vật nhỏ không xương tôm, cua và các loài động vật giáp xác khác, các loài cá nhỏ, cá chưa đến tuổi trưởng thành và cả một vài loài cá lớn.

Cỏ biển cũng là một phần quan trọng trong khẩu phần của một số động vật biển nguy cấp như bò biển, rùa xanh, rắn biển.

Mỗi ngày, một chú bò biển trưởng thành có thể ăn khoảng 28 đến 40 kg cỏ biển; một chú rùa biển trưởng thành cũng tiêu thụ khoảng 2 kg – hãy tưởng tượng nếu các thảm cỏ biển bị mất đi, các loài động vật này sẽ chẳng còn gì để ăn nữa!

Thảm có biển đóng vai trò là một bước đệm trung gian giữa các rạn san hô và rừng ngập mặn, giúp hài hòa các thành phần cấu trúc và hoạt động của hai hệ sinh thái này thông qua khả năng ổn định cát, bùn, nước và năng lượng.

Cỏ biển ổn định cát và bùn, giữ nước luôn trong. Lá và thân đứng của cỏ biển làm chậm dòng chảy của nước. Bộ rễ dày đăc của cỏ biển giữ đất bùn dưới đáy và giảm quá trình xói mòn.

Thảm cỏ biển cũng có khả năng lưu trữ một lượng lớn khí cacbon điôxít (CO2 ) từ khí quyển. Cũng giống như các loài thực vật trên cạn, cỏ biển hấp thụ khí CO2 từ không khí và nhả ra khí ôxy để sinh trưởng.

Khi những cây cỏ biển chết đi và phân hủy tại đáy biển, CO2 mà chúng hấp thụ cũng sẽ bị chôn vùi vào các lớp trầm tích. Theo ước tính, cỏ biển chiếm khoảng 600,000 km2 thềm lục địa, lưu trữ được khoảng 27.4 triệu tấn CO2.